Τα αίτια της ήττας

Το πρώτο στοιχείο που πρέπει να συνεκτιμηθεί πριν επιχειρηθεί να εξαχθούν συμπεράσματα για το εκλογικό αποτέλεσμα της 16ης Σεπτεμβρίου είναι το πόσο συνέβαλαν στη διαμόρφωση της τελικής απόφασης των ψηφοφόρων οι φωτιές και η τραγική συμπεριφορά του κρατικού μηχανισμού.

Η δική μου γνώμη είναι ότι τo ποσοστό της Ν.Δ. θα ήταν πολύ υψηλότερο αν δεν είχαν μεσολαβήσει οι καταστροφικές για αυτήν εντυπώσεις.

Παρά την προσπάθεια του Τύπου, το ΠΑ.ΣΟ.Κ. δεν μπόρεσε ή δεν θέλησε να φωτίσει την ουσία του σκανδάλου των ομολόγων και έτσι τελικά αυτό που φοβόταν η Ν.Δ. δεν επηρέασε ουσιαστικά το τελικό αποτέλεσμα.

Η ραγδαία πτώση του ΠΑ.ΣΟ.Κ. οφείλεται στην ταυτόχρονη με την διαρροή ψήφων προς όλες τις αντίπαλες κατευθύνσεις απόφαση αρκετών παλαιών ψηφοφόρων του, να κάνουν αποχή.

Αν υποθέσουμε ότι οι διαρροές προς το Κομμουνιστικό Κόμμα, τον Συνασπισμό και τον κ. Παπαθεμελή είτε αντικατοπτρίζουν έναν επαναπατρισμό « δανεικών» ψήφων είτε μια οριστική διαφωνία με το ΠΑ.ΣΟ.Κ. η επιλογή της αποχής , δείχνει ότι αυτοί οι ψηφοφόροι διαφωνούσαν μεν με την τρέχουσα πολιτική του ΠΑ.ΣΟ.Κ και ίσως με την ηγεσία του, παραμένουν ομως ψυχικά ΠΑ.ΣΟ.Κ. και περιμένουν κάποια αλλαγή.

Τα αίτια της αποσυσπείρωσης



Τα σοσιαλιστικά και σοσιαλδημοκρατικά κόμματα στον ευρωπαϊκό χώρο στεγάζουν μόνο όσους ακολουθούν το πρόγραμμα τους και δεν αποτελούν πολυσυλλεκτικούς Συνασπισμούς.

Οι «εκσυγχρονιστές», θέλησαν να μετατρέψουν το ΠΑ.ΣΟ.Κ. από Κίνημα σε σοσιαλδημοκρατικό κόμμα ευρωπαϊκού τύπου, και για τον λόγο αυτό ξέκοψαν από πολιτικές και πρόσωπα που θεωρούσαν ότι ανήκαν στο «λαϊκίστικο παλαιό ΠΑ.ΣΟ.Κ» και αποξένωσαν τους οπαδούς του «λαϊκισμού ».

Με γραφειοκρατική λογική άφησαν κληρονομιά τους μη προνομιούχους, τα φτωχότερα στρώματα της ελληνικής κοινωνίας στα «αριστερά κόμματα», που θεωρητικά θα συνεργάζονταν μαζί τους στα πλαίσια της κεντροαριστεράς και στράφηκαν στον διεμβολισμό της κεντροδεξιάς συντηρητικής παράταξης.

Η στροφή αυτή έγινε κατανοητή στον κόσμο με τη φράση «όλοι ίδιοι είναι».

Η λογική των εκσυγχρονιστών αποτυπώθηκε στον εκλογικό νόμο του κ. Σκανδαλίδη ο οποίος επεδίωκε την συγκρότηση συμμαχικών κυβερνήσεων. Το μοντέλο ήταν απλό ή μάλλον απλοϊκό.

Οι απώλειες από την αποστασιοποίηση και την αποχώρηση οπαδών που ένα μέρος τους συσπειρώθηκε στο ΔΗΚΚΙ ενώ ένα άλλο μικρότερο διάλεξε την αποχή, αντισταθμίστηκαν στις εκλογές του 2000 με « δανεικούς» ψήφους από τον Συνασπισμό και την απόσπαση κεντροδεξιών από τη Ν.Δ.

Η λογική των «εκσυγχρονιστών» ήταν ότι η «ζημιά» από την μετάβαση από το «λαϊκίστικο κίνημα» στο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα θα ήταν γύρω στο 4 %. Έφτιαξαν λοιπόν έναν νόμο που το πρώτο κόμμα (το ΠΑ.ΣΟ.Κ.) με ποσοστά γύρω στο 40% θα είχε κάπου 135-140 έδρες και μαζί με τον Συνασπισμό θα έκανε κυβέρνηση.

Αυτές οι υποθέσεις εργασίας ανατράπηκαν από τα ίδια τα πράγματα.

Στην Ελλάδα δεν υπήρχαν και δεν υπάρχουν οι πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες για την ανάπτυξη μεγάλων σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων.

Αυτός ήταν και ο λόγος που ο Ανδρέας Παπανδρέου σχεδίασε το ΠΑ.ΣΟ.Κ. σαν πολυσυλλεκτικό κίνημα των μη προνομιούχων, εργατών, αγροτών, της νεολαίας, των μικρομεσαίων, των γυναικών, των συνταξιούχων και της διανόησης.

Οι στενοκέφαλοι γερμανομαθείς εκσυγχρονιστές παρείδαν τα πραγματικά δεδομένα, όπως για παράδειγμα την ανυπαρξία μαζικού. και αξιόπιστου συνδικαλιστικού κινήματος και προσπάθησαν να επιβάλουν ένα πολιτικό μοντέλο που γεννήθηκε στη δεκαετία των εξήντα στην Γαλλία και την Γερμανία.

Η πραγματική κοινωνική αντιστοίχηση ενός σοσιαλδημοκρατικού κόμματος στην Ελλάδα είναι κάτω από το 20%.


Τα στρατηγικά λάθη

Το πρώτο μεγάλο στρατηγικού χαρακτήρα λάθος ,ήταν η επιλογή του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος και η απομάκρυνση από την αρχή του Κινήματος. Το δεύτερο μεγάλο λάθος ήταν η εγκατάλειψη του στόχου της αυτοδυναμίας και η πολιτική της κεντροαριστεράς. Το τρίτο μεγάλο λάθος ήταν η διάλυση των οργανώσεων «νέου τύπου», που έγινε για να απαλλαγούν οι εκσυγχρονιστές από τις τριβές με τους «λαϊκιστές» . Ωστόσο αυτά τα κύτταρα του κινήματος ήταν που γεννούσαν πολιτική . Μέσα στις οργανώσεις δοκιμαζόντουσαν οι πολιτικές. Η μακροχρόνια άσκηση κρατικής εξουσίας οδήγησε τις οργανώσεις σε μαρασμό. Η διάλυσή τους όμως παρέσυρε το κόμμα στον μαρασμό, κάνοντας το απολιθωμένο μηχανισμό εξουσίας. Το αποτέλεσμα αποτυπώθηκε στις εκλογικές λίστες όπου το ΠΑ.ΣΟ.Κ. δεν μπορούσε πια να αναδείξει πρόσωπα από τις γραμμές του, που αναδείχθηκαν μέσα από κοινωνικούς αγώνες, και αναζητούσε λαμπερά πρόσωπα από την τηλεόραση.


Υπάρχουν βεβαίως και λάθη πολιτικής στο διάστημα 2004- 2007 που επηρέασαν αρνητικά και αποξένωσαν οπαδούς και ψηφοφόρους που στράφηκαν στις πρόσφατες εκλογές στην αποχή.

Το μεγαλύτερο τέτοιο λάθος ήταν η υποστήριξη του σχεδίου Ανάν για το Κυπριακό, γιατί με την επιλογή αυτή το ΠΑ.ΣΟ.Κ. απομακρύνθηκε από τον πατριωτικό του χαρακτήρα. Οποιαδήποτε αυτοκριτική θα πρέπει να ξεκινήσει από την αποδοχή, ότι αυτή η επιλογή ήταν λαθεμένη.

Το δεύτερο μεγαλύτερο λάθος ήταν η διάλυση της νεολαίας ΠΑ.ΣΟ.Κ .

Θα πρέπει επίσης να αναγνωριστεί, ότι οι «πρωτοβουλίες» και οι
« μεταρρυθμιστικές προτάσεις» για τα μη κρατικά πανεπιστήμια, την ανασφάλιστη εργασία των νέων ,προσέβαλαν ακόμα και το αριστερούτσικο προφίλ του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος, διότι και ο εκσυγχρονισμός πρέπει να γίνεται με κάποιες αρχές.